1

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Baş ağrısı çekmeyen var mıdır aramızda? Bir de o ağrılar sık sık yaşanmışsa hemen
teşhisimizi koyarız: Migren. Migrenin bir çok çeşidi olup doktor teşhisi ile etkileri
azaltılabilir. Bu yazıda migren hastaları için Optisyenlerin yapabilecekleri hakkında bilgi
vereceğiz .
Migreni ve Tetikleyicilerini Anlamak
Baş ağrısı insan hayatını en çok etkileyen ağrı türlerinin başında gelmektedir. Migren
toplumumuzda sık görülen birincil tip bir baş ağrısıdır. Migrenin belirtileri arasında şiddetli
baş ağrısı, mide kasılmaları, kusma ve hareketlere karşı hassasiyet oluşması yer alır . Migren
atağı sırasında, bazı uyarılar görme ile ilgili problemler de ortaya çıkarmaktadır. Örneğin, göz
çevresi ağrılar, karışık görme, çift görme ve hatta geçici görme kaybı gibi belirtiler
görülebilir. Migren atağının tetikleyicileri arasında ise stres, hormonal değişiklikler, uyku,
beslenme ve ışık yer alır.
Migrenin bir çok tipi vardır. Bizim için en çok auralı migrenler ve alt tipi olan Retinal migren
ilgi alanımıza girmektedir. Retinal migren; Baş ağrısının yanı sıra görme alanında oluşan
parlak, kıvrımlı ışıklarla beraber görme kaybı gibi auralarla beliren ve tekrar eden migren
çeşididir. Bunlar bilimsel adları olsa da halk arasında Göz migreni olarak bilinir. Normal
migrenden farklı olarak hafif veya hiç baş ağrısı olmaksızın ortaya çıkabilir . Göz migreni
atağı, özellikle yüksek parlaklıkta ışığa maruz kalındığında tetiklenebilir . Bu nedenle, göz
migreni atağı yaşayan insanlar, FL-41 filtreli gözlükler gibi özel gözlükler kullanarak ışık
hassasiyetini azaltmaları ve belirtileri hafifletmeleri önerilir.
Migrenli insanlar en çok ne tür ışığa duyarlıdır? 
Mavi spektrum ışığı, migreni olan çoğu kişinin tepki verdiği ışık türü olarak
tanımlanmıştır. Bu ışık güneş ışığında da vardır . İç mekanlarda ise aydınlatma (floresan,
kompakt floresan ve LED), akıllı telefon ve bilgisayar ekranları süreci tetikler. Dışarıda
polarize güneş gözlüğü takmak, güneş ışığından kaynaklanan rahatsızlığı en aza
indirebilir. Bununla birlikte, içeride güneş gözlüğü takmak cazip gelse de, bu aslında kişiyi
zamanla ışığa karşı daha duyarlı hale getirebilir. Bu sebeple negatif süreçleri elimine eden ve
hastayı rahatlatan doktorlarında reçete ettiği FL-41 camları ortaya çıkmıştır.

Polarize Güneş Gözlüğe Dikkat!
Polarize camlar, parlamayı azaltmak için yatay ışığı engellemeye yardımcı olan özel bir filtre
içerir. Bu camlar yansımalar, ışık parlamaları ve saçılmalarını ortadan kaldırdığı için
migrenin tetiklenmesinde önleyici olarak görev almaktadır.
Buradaki en büyük sorun iki gözlük camı arasında aks farkı olması. Bu aks farklılığının
derecesine göre ışığın geliş açılarını değiştirecektir. Örneğin bir gözle deniz üstünde parlama
görürken diğer göz ile denizin içini görebilir. Bu süreçte beyne giden farklı bilgiler ve ışık
farlılıkları migren atağı geçirmeyecek kişiyi dahi atak geçirmesine etken olabilir.

Migren İçin Mavi Işık Blokeleyici Gözlük Olur mu?
Uzun yıllar boyunca mavi ışık bloke eden gözlüklerin migren hastalarına yardımcı olduğuna
inanılıyordu. Bununla birlikte, yakın zamanda 2021’de yapılan bir araştırmada, mavi ışığı
bloke eden lenslerin göz yorgunluğu semptomlarını değiştirmediğini veya önlemediğini
ortaya çıkardı.
Mavi ışığı engelleyen gözlüklerin göz yorgunluğunu, baş ağrısını ve uzun süreli retina
hasarını önlediği iddiaları bilim tarafından kanıtlanmamıştır.
Buna rağmen birçok migren hastası, mavi ışıklı gözlüklerin rahatlatıcı etkisini bildiriyor. Bu
nedenle denemeye değer . Şahsi fikrim her cam firmasının farklı dalga boylarını bloke eden
camları olduğu için migren türlerine göre farklı etkiler oluşturabilirler. Tıpkı migren
hastalarının hepsinin aynı ilacı kullanamaması gibi.

Migren İçin FL41 Gözlükleri
FL-41 camları, özellikle migren hastalarının maruz kaldığı parlak ışık kaynaklarından
hareketle migren atağı ve baş ağrısını azaltmak için kullanılan özel camlardır. Birmingham
Üniversitesi tarafından geliştirilen FL-41 adlı özel bir lens filtresi ile donatılmış bir camdır. 
İnsan denemelerindeki %85 kadarında fayda sağladığı kanıtlanmıştır.
1991’de migren teşhisi konan çocuklar dört ay boyunca kırmızı FL-41 lensli gözlükleri
taktılar. Çalışma, migren sıklığının ayda 6.2’den ayda 1.6’ya düştüğünü ortaya koydu.

Peki Nasıl Çalışıyor?
Aydınlatmalardaki Mavi-Yeşil renktir asıl tetikleyici ışınlar. Mavi ışık blokeleyicilerinde ki
gibi esas mavi yeşil ışığı göze gelen ışık tayfından çıkarmış oluyoruz. Buradaki temel ayıran
özellik ise belli bir kısmını süzmeyip tamamını engelleyen bir filtre seçilmiş olmasıdır. Bu
sebeple FL-41 filtresi kırmızı, gül kurusu ve pembe renklerindedir. Buradaki diğer dikkat
edilmesi gereken husus ise herhangi kırmızı renkteki bir camın aynı etkiyi vermemesidir.
Hammaddedeki farklı kimyasallar bu filtrelemeyi güçlendirmektedir. Yani sadece kırmızı
camlar ile hastamızı daha sıkıntılı durumlara düşürmemeliyiz!!!

Kritik dalga boylarında (nm) kaldırılan mavi ışığın yüzdesi

  430nm 440nm 450nm 460nm 470nm 480nm 490nm 500nm
TheraSpecs
FL-41 %65 %65 %68 %71 %74 %76 %77 %78
Diğer FL-41
(Pembe #1)* %55 %55 %58 %59 %60 %62 %63 %65
Diğer FL-41
(Pembe #2)* %40 %38 %41 %44 %48 %49 %51 %53

Diğer FL-41
(Mor)* %35 %35 %37 %40 %43 %45 %46 %46

FL-41 gözlüklerinin en çok migren tetiklediği düşünülen 480 nm için renklerin filtreleme
miktarları şekilde görülmektedir.
Böylece gözlerden alınan önlemler migren tetikleyicilerinin azaltılması, migren atağı ve baş
ağrısı riskinin ortadan kaldırılmasına yardımcı olabilir . Bu nedenle, FL-41 gözlükleri,
migren tedavisi için etkili bir seçenek olabilir.
Burada bahsettiğimiz gözlükler tedavi edici olmayıp sadece atak sıklığını azaltmak için
kullanılabilir. Ayrıca hastaların refraksiyon sorunu var ise prizmatik etkili, kaymış akslı
gözlüklerinde tetikleme özelliği bulunmaktadır. Migreni ışık haricinde bir çok tetikleyicisi
olabilir. Bu sebeple sizi tetikleyen etkenleri en iyi kendinizi gözlemleyerek fark edebilirsiniz.
Sağlıklı günler…

Öğr. Gör. Begüm Genç

Referanslar

1. Migrenli Bireylerin Klinik Özellikleri ve Fiziksel Aktivite
   İlişkisi.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1733908 
2. Katz BJ, Digre KB. Diagnosis, pathophysiology, and treatment of photophobia. Surv
   Ophthalmol. 2016;61(4):466-77.
3. Kinard KI, Smith AG, Singleton JR, Lessard MK, Katz BJ, Warner JE, et al. Chronic
   migraine is associated with reduced corneal nerve fiber density and symptoms of dry
   eye. Headache. 2015;55(4):543-9.
4. Sumeer Singh,Laura E. Downie ,Andrew J. Anderson Do Blue-blocking Lenses
   Reduce Eye Strain From Extended Screen Time? A Double-Masked Randomized
   Controlled Trial Published:February 11, 2021 VOLUME 226, P243-251
5. Noseda R, Kainz V, Jakubowski M, Gooley JJ, Saper CB, Digre K, Burstein R. “A
   nöral mekanizma için baş ağrısının ışıkla alevlenmesi.” Nature Neuroscience 2010
   Şubat;13(2):239-45
6. Tatsumoto M, Eda T, Ishikawa T, et al. “Light of Intrinsically Photosensitive Retinal
   Ganglion Cell (ipRGC) Causing Migraine Headache Exacerbation.” IHC symposium
   OR3. June 2013.
7. Göz Migreni (Oküler Migren) – Doç. Dr. Fatih Çakır
   Gündoğan.https://gozdoktor.net/goz-migreni/
8. Visible light transmission by wavelength measured by TheraSpecs Company using
   f.luxometer software https://fluxometer.com/page/measure/ *Note: “Other FL-41
   (Pink #1)” represented by SomniLight FL-41 indoor glasses, “Other FL-41 (Pink
9. 2)” represented by Terramed FL-41 glasses, and “Other FL-41 (Purple)”

represented by Axon Optics indoor lenses.

9. Blackburn MK, Lamb RD, Digre KB, et al. FL-41 tint improves blink frequency, light
   sensitivity, and functional limitations in patients with benign essential
   blepharospasm. Ophthalmology. 2009;116(5):997-1001.
   doi:10.1016/j.ophtha.2008.12.031.
10. Good PA, Taylor RH, Mortimer MJ. “The use of tinted glasses in childhood
    migraine.” Headache. 1991 Sep;31(8):533-6.
11. Wilkins AJ, Wilkinson P. A tint to reduce eye-strain from fluorescent lighting?
    Preliminary observations. Ophthalmic Physiol Opt. 1991;11(2):172-175.
    doi:10.1111/j.1475-1313.1991.tb00217.x